‘Even een rondje wezen wandelen, want dan kom ik weer mensen tegen’. Kwalitatief onderzoek naar de participatie van ouderen met geheugenproblemen

Samenvatting

Samenvatting

Veel thuiswonende ouderen krijgen te maken met geheugenproblemen, wat hun deelname aan de maatschappij bemoeilijkt. Dit kan leiden tot sociale isolatie en een lager welbevinden. In dit kwalitatieve onderzoek zijn de ervaringen met fysieke en sociale participatie van zeven thuiswonende ouderen met geheugenproblemen onderzocht om belemmeringen en copingstrategieën te achterhalen. Er zijn verschillende onderzoeksmethoden gebruikt: 1) wandelinterviews, 2) activiteiten logboeken en 3) diepte-interviews. Fysieke en sociale participatie van de deelnemers vindt voornamelijk zelfstandig plaats in de directe woonomgeving. Zij ervaren daarbij verschillende belemmeringen, die sterk worden beïnvloed door de vervoerswijze die ze gebruiken: lopen versus fietsen. De resultaten geven vernieuwende inzichten in de strategieën die de deelnemers ontwikkelen om te blijven participeren. Het gebruiken van vaste routes helpt bij navigeren, oriënteren en anticiperen op verkeerssituaties. Korter meedoen aan sociale activiteiten is een strategie die sociale participatie minder belastend maakt. Niet de duur, maar de ervaring is van belang. De conclusie van het artikel is dat ouderen met geheugenproblemen controle uitoefenen over het vormgeven van hun activiteiten, passend bij hun persoonlijke behoeften, mogelijkheden en woonomgeving. Het is daarom belangrijk dat ouderen met geheugenproblemen niet alleen worden ondersteund in het vermijden van risico’s, maar ook in het ontwikkelen van passende copingstrategieën.

Abstract

Many older adults who live at home face memory problems, which creates challenges for their participation in society. This may lead to social isolation and a lower wellbeing. In this qualitative study, we studied the physical and social participation of seven older adults with memory problems who live at home, to identify obstacles and coping strategies. Different research methods were adopted: 1) walking interviews, 2) travel diaries, and 3) in-depth interviews. Physical and social participation take place independently and in the immediate living environment. Participants experience several obstacles, which are highly impacted by the mode of transportation that they use: walking versus cycling. The results provide new insights on the strategies that participants develop to continue to participate. Fixed routes help them navigate, orientate and anticipate to traffic situations. Participating in activities for a short period of time is a strategy to make social participation less demanding. It is not the duration, but the experience of the activity that is important. The article concludes that older adults with memory problems exercise control in shaping their activities according to their personal needs, possibilities and surroundings. It is important that they are not only supported in avoiding risks, but also in developing suitable coping strategies.