Desmopressine voor de behandeling van nycturie bij ouderen: ongewenst door hoog risico op bijwerkingen?
DOI:
https://doi.org/10.1007/s12439-010-0220-6Trefwoorden:
desmopressine, farmacotherapie, mictieklachten, siADH (syndrome of inappropiate antidiuretic hormone), veiligheidSamenvatting
Desmopressine, een synthetische analoog van het antidiuretisch hormoon, wordt gebruikt ter behandeling van nachtelijke
incontinentie bij kinderen en sinds enkele jaren ook in de behandeling van nycturie bij ouderen. Nycturie bij ouderen
veroorzaakt slaapstoornissen en is geassocieerd met een hogere kans op vallen en een hogere mortaliteit. Desmopressine
leidt bij ouderen tot een significante afname van de nycturie en daarmee tot een betere slaapkwaliteit. Hierdoor wordt het
steeds meer voorgeschreven bij ouderen. Desmopressine veroorzaakt bij volwassenen in 15% een borderline hyponatriëmie
(Na=130–135mmol/l) en in 5 % een ernstige hyponatriëmie. Predisponerende factoren hiervoor zijn een hogere dosis, leeftijd
> 65jaar, een laag-normaal serum natrium, een hoog basaal 24-uurs urine volume, co-medicatie, zoals thiazidediuretica,
tricyclische antidepressiva’s, specifieke serotonineheropnameremmers, chlorpromazine, carbamazepine, loperamide en
NSAIDs (Non-Steroidal Anti-Inflammatory Drugs). Een hyponatriëmie kan, indien ernstig en snel ontstaan, klachten geven zoals
hoofdpijn, misselijkheid, braken, duizeligheid en het kan in ernstige gevallen leiden tot somnolentie, bewustzijnsverlies en
overlijden. Wij presenteren twee patiënten waarbij desmopressine-gerelateerde hyponatriemie aanleiding was voor
ziekenhuisopname. Vanwege het hoge risico op hyponatriëmie bij ouderen na gebruik van desmopressine, moeten
alternatieve behandelingsstrategieën voor nycturie eerst worden overwogen. Indien desmopressine toch wordt
voorgeschreven, is nauwgezette controle van het serum natrium noodzakelijk.